آشنایی با ووشو؛ هنر رزمی 3 هزار ساله چینی ها - مجله پیوند

ووشو چیست؟

ووشو یا کونگ فو چینی یک هنر رزمی کامل و بعلاوه یک ورزش فول کنتاکت است. ورزش ووشو در سال 1949 در کوشش برای استانداردسازی هنرهای رزمی سنتی چینی توسعه پیدا کرد. ریشه ورزش ووشو احتمالا به انسان اولیه و مبارزه او برای بقا در محیط خشن عصر برنز (3000-1200 سال قبل از میلاد) یا حتی قبل از آن برگردد. این مبارزه ها منجر به توسعه تکنیک های دفاعی انسان در برابر حیوانات وحشی و سایر انسان ها شده است.

کلمه Wushu یک اصطلاح چینی به معنای هنرهای رزمی است. کلمه 武 Wu به معنی رزمی و 術 Shu به معنی هنر است. در عصر حاضر ورزش ووشو زیر نظر فدراسیون بین المللی ووشو (IWUF)مدیریت می گردد. این فدراسیون هر دو سال یک بار مسابقات جهانی ووشو را برگزار می نماید و این ورزش به یک ورزش بین المللی تبدیل شده است که در بیشتر کشورهای جهان فدراسیون دارد.

اولین دوره مسابقات جهانی این رشته در سال 1991 در پکن برگزار شده است.

ووشوی رقابتی از دو رشته تشکیل شده است: تائولو 套路 یا تالو به معنی فرم ها و ساندا 散打 به معنی مبارزه.

ووشو تالو چیست؟

بخش تالو بر اساس حرکات، روتین ها و حتی سلاح های مختلف به دسته های مختلفی تقسیم می گردد؛ از جمله تای چی وان و تایجی جیان که تای چی هم نامیده می گردد.

ووشو ساندا چیست؟

بخش ساندا دارای نبرد با استفاده از تکنیک های ووشو و کونگ فو است و به دسته های وزنی مشابه سایر هنرهای رزمی آسیایی مانند جودو و تکواندو تقسیم می گردد و در واقع شکل رزمی ورزش ووشو است.

سایر بخش های ووشو چیست؟

این رشته بخش های دیگری مانند دفاع شخصی، شکستن اجسام سخت و سایر تمرینات مرتبط هم دارد که در مسابقات انجام نمی گردد.

بخش تالو شامل الگوهای هنر رزمی، حرکات آکروباتیک و تکنیک هایی است که بر اساس قوانین خاص و بر اساس عملکرد رقبا مورد قضاوت و امتیاز دادن از طرف داروان قرار می گیرد.

این فرم ها شامل حرکات پایه (ایستادن، لگد، مشت، تعادل، پرش، سوییپ و پرتاب) بر اساس دسته بندی های کلی سبک های رزمی سنتی چینی است و می تواند برای مسابقات تغییر کند تا نقاط قوت فرد را نشان دهد. فرم های رقابتی دارای محدودیت زمانی هستند که می تواند از 1 دقیقه و 20 ثانیه برای بعضی از سبک های خارجی تا بیش از پنج دقیقه برای سبک های داخلی متغیر باشد.

اجرای فرم ها به وسیله هیئتی از داوران ارزیابی می گردد که جنبه های مختلف یک عملکرد، یعنی کیفیت حرکات، عملکرد کلی و درجه سختی را ارزیابی می نمایند و بر اساس عملکرد یک ورزشکار امتیاز می دهند. روتین های انفرادی تالو شامل روتین های اختیاری، روتین های اجباری، روتین های دوئل/دوئل با پایکوبی و روتین های گروهی است.

تاریخچه ورزش ووشو

تاریخ پیدایش ووشو معین نیست و در منابع مختلف، تاریخ های مختلفی برای آن عنوان می نمایند. طبق بعضی منابع ووشو بیش از 4000 سال پیش در چین، سرچشمه گرفته است. این ورزش قدیمی، غنی از محتوا و دارای اشکال متنوع در روند توسعه خود با عناوین مختلفی شناخته شده است. گووشو، گونگ فو و کونگ فو نام های دیگری است که در طول این دوران به این ورزش سنتی داده اند.

منشأ ووشو را می توان به فعالیت های اولیه اجداد مردم چین که سخت برای بقا کوشش می کردند، جست وجو کرد. در طول دوره طولانی جنگ افزار های سرد، ووشو به وسیله ارتش برای جنگ با دشمن به کار گرفته می شد. مردم عادی هم به عنوان ورزشی برای دفاع شخصی و تمرین بدنی و بعلاوه برای یک زندگی شاد آن را انجام می دادند. ووشو در طول روند پیشرفت و توسعه تدریجی خود در دوران مدرن، کم کم از مهارت های نظامی جدا شده است.

این ورزش محبوب ترین ورزش ملی در کشوری با بیش از 1/2 میلیارد نفر جمعیت است. پیر و جوان با شور و اشتیاق فراوان این ورزش را دنبال می نمایند. ووشوی مدرن با کوشش فدراسیون بین المللی ووشو در کوشش است تا جایگاه شایسته ای در عرصه بین المللی ورزش های رزمی پیدا کند.

فدراسیون بین المللی ووشو در سال 1990 تشکیل شد تا بر انواع هنر رزمی که تحت عنوان ووشو دسته بندی می شوند نظارت کند.

انواع سبک های ورزش ووشو

ووشو سبک های مختلفی دارد و حتی بعضی رزمی کاران با ادغام کردن حرکات مختلف، اقدام به راه اندازی سبک شخصی و ابداعی خود می نمایند. در واقع صدها سبک مختلف برای ووشو ارائه شده است و هر کدام فلسفه و تکنیک های خاص خودش را دارد. البته سبک های رایج و اصلی ووشو شامل مواردی است که در ادامه معرفی می کنیم.

چانگ چوان (مشت بلند)

یکی از مهم ترین سبک ها چانگ چوان است که به علت تاکید بر ضربات دوربرد و حرکات سیال، به عنوان مشت بلند نیز شناخته می گردد. اعتقاد بر این است که این سبک در زمان سلسله مینگ به وجود آمده و امروزه یکی از محبوب ترین سبک های ووشو مدرن است. تکنیک های چانگ چوان شامل جهش های بزرگ، چرخش، ضربات بلند و مشت های قدرتمند است. به همین علت این سبک از نظر زیبایی بسیار چشم نواز و مجذوب کننده است.

نان چوئن (مشت جنوبی)

سبک بعدی نان چوئن یا مشت جنوبی است که در جنوب چین در زمان سلسله سونگ سرچشمه گرفت. این سبک بر موضع گیری های قوی، ضربات پایین، حرکت سریع پا و تکنیک های قدرتمند دست مانند ضربات کف دست و مشت تاکید دارد. اگر مراقب یک استاد این سبک نباشید، ممکن است قبل از اینکه بدانید از کجا ضربه خورده اید، از پا دربیایید!

تای چی چوان (تای چی)

احتمالاً نام تای چی چوان را که معمولاً به نام تای چی شناخته می گردد، شنیده اید. این ورزش با حرکات آرام و برازنده در بسیاری از کشورهای جهان محبوب است و آموزش داده می گردد. البته فریب ماهیت به ظاهر ملایم آن را نخورید - تایچی چوان یک سبک ووشوی قدرتمند است که روی پرورش و کنترل انرژی درونی (یا چی) تمرکز دارد.

این سبک از قرن هفدهم آغاز شد و بر تکنیک های تنفس، حرکات روان و تمرکز فکری تأکید دارد. ممکن است در نگاه اول تمرین شدید و ورزش سنگینی به نظر نرسد، اما کسانی که تایچی چوان را تمرین می نمایند می توانند مزایای آن در افزایش قدرت و سلامتی بدن را تایید نمایند.

باگوآژانگ (کف دست هشت سه خطی)

باگواژانگ یا کف دست هشت سه خطی یکی دیگر از سبک های ووشو است که تمرکز زیادی بر توسعه انرژی درونی دارد. این سبک که در دوران سلسله چینگ توسعه یافت، بر الگوهای حرکتی دایره ای پا به نام راه رفتن دایره ای همراه با ضربات قدرتمند کف دست تکیه دارد.

این سبک منحصربه فرد، الهام بخش بسیاری از استادان هنرهای رزمی است که می توانستند حریفان را بدون عرق کردن و صرفاً با راهنمایی مجدد انرژی دشمن خود شکست دهند!

وینگ چون

وینگ چون که به وسیله رزمی کار افسانه ای بروس لی و معلمش ایپ من معروف شده است، یک سبک ووشو است که بر تکنیک های مبارزه از فاصله نزدیک تاکید دارد. این سبک در طول سلسله چینگ به وسیله زنی به نام Ng Mui توسعه یافت و ثابت کرد که ووشو فقط برای افراد سرسخت نیست!

رزمی کاران وینگ چون به خاطر مشت های سریع، حرکات پا که با سرعت رعد و برق اجرا می گردد و توانایی غیرعادی در منحرف کردن حملات ورودی، شناخته شده اند.

فواید ورزش ووشو

شاید برایتان سوال شده باشد که فواید ورزش ووشو چیست و چه مزیتی نسبت به سایر ورزش های رزمی دارد؟

ورزش های مختلف با توجه به ویژگی هایی که دارند و شکل تمرینات و حرکاتشان، فواید متفاوتی برای بدن دارند. یعنی غیر از تاثیرات مثبت ورزش که در تمام فعالیت های بدنی وجود دارد، ممکن است فواید منحصربه فردی هم داشته باشند که در ورزش دیگر وجود ندارد. در ادامه به فواید ورزش ووشو برای سلامت فکر و بدن اشاره می کنیم.

تناسب فیزیکی اندام

مهم ترین فایده هر ورزش و فعالیت بدنی، تناسب اندام از نظر فیزیکی است. ورزش ووشو هم قدرت و هم انعطاف پذیری شما را بیشتر می نماید برخلاف بسیاری از تمرین های ورزشی که فقط روی یکی از این دو مورد تمرکز دارند. تمرین های تکرارشونده از ضربه های مختلف و همین طور کشیدن بدن در جهت های مختلف بدن و فکر را برای افزایش قدرت و انعطاف بدن آماده می نماید.

تمرین های ووشو بعلاوه شامل تکنیک های کششی ویژه برای افزایش انعطاف پذیری در گروه های مختلف عضلانی بدن است. در مجموع مزایایی مثل کاهش فشار خون، افزایش گردش خون، تقویت سیستم ایمنی و بهبود کیفیت خواب را هم در پی دارد که همگی نتیجه تناسب اندام است.

تمرکز بیشتر

ووشو از جمله ورزش های سنتی رزمی است که احتیاج به تمرکز بسیار بالا دارد. رزمی کارانی که دنبال یادگیری این هنر رزمی هستند، علاوه بر تمرینات افزایش قدرت بدنی باید روی تمرینات افزایش قدرت فکر و تمرکز هم کار نمایند.

مهارت های دفاع شخصی

با یادگیری این ورزش به مهارت های قابل توجهی در دفاع شخصی دست پیدا می کنید. وقتی به این ورزش تسلط پیدا می کنید در شرایط اضطراری می توانید روی مهارت های رزمی و دفاع شخصی خود حساب کنید. البته بلد بودن دفاع شخصی چیزی فراتر از مهارت در مشت و لگد زدن است. یادگیری این مهارت ها به شما اعتمادبه نفس و قدرت فکری و جسمی می دهد.

احساس حضور در جمع

وقتی در کلاس های گروهی ورزش های رزمی مثل ووشو شرکت می کنید در جمع حاضر می شوید و کار جمعی، همکاری با دیگران، اصول مبارزه و… را یاد می گیرید. وقتی عضو انجمن ها، تیم ها و گروه ها بشوید، به یک گروه تعلق پیدا می کنید. احساس تعلق یکی از چیزهایی است که ما خصوصا در سن کم به آن احتیاج داریم. این کلاس ها و دوره های آموزشی خصوصا برای بچه ها و نوجوانان، فرصت های خوبی برای پیدا کردن دوست و تمرین حضور در جامعه است.

بهبود اعتمادبه نفس

وقتی در یک کار به خصوص یک ورزش رزمی مهارت پیدا می کنید، اعتمادبه نفس شما بیشتر می گردد. به مرور زمان که مراحل مختلف یادگیری یک مهارت را پشت سر می گذارید، به توانایی های خود ایماد می آورید. استعدادهای خود را کشف می کنید و متوجه می شوید که چقدر توانمند هستید. این اعتمادبه نفس در تمام جنبه های دیگر زندگی شما خودنمایی خواهد نمود.

انضباط شخصی

گاهی اوقات خصوصا در جهانی امروز که عوامل حواس پرتی زیاد است، به سختی می توانیم انضباط شخصی و پشتکار برای انجام یک کار را حفظ کنیم. شرکت در کلاس ها و دوره های آموزشی یک ورزش رزمی مثل ووشو، یک تمرین عالی برای حفظ پشتکار و انضباط شخصی است.

کاهش استرس

ورزش ووشو هم به خاطر نوع تمرین ها و هم به خاطر فوایدی که برای سلامت جسم شما دارد، باعث کاهش استرس می گردد. تمرین منظم و هدف گذاری در این ورزش یاری می نماید که استرس شما بهبود پیدا کند و خلق وخوی بهتری داشته باشید.

لذت و سرگرمی

یکی از مهم ترین فواید ورزش به خصوص ورزش های رزمی، بخش لذت و سرگرمی است. از شرکت در کلاس های آموزشی ووشو لذت می برید و درست مثل بازی و سرگرمی است. گرچه نباید آن را دست کم بگیرید و اصول و قواعدی دارد که باید به آن پایبند باشید، اما از یادگیری مهارت نو و تمرین کردن آن با دوستان نو، لذت می برید.

افزایش کنترل روی احساسات

تمرینات ووشو با حرکات کنترل شده و تکنیک های تنفسی، فواید بی شماری برای رزمی کاران به خصوص بچه ها دارد. این تمرینات به آنها یاری می نماید تا توانایی کنترل عاطفی و مدیریت استرس را توسعه دهند. این هنر رزمی باستانی چینی نه تنها احتیاجمند نظم و انضباط است بلکه راهی را برای افراد فراهم می نماید تا احساسات خود را بهتر درک نمایند.

با تمرین ووشو، ورزشکاران یاد می گیرند که احساسات و واکنش های خود را به طور موثری تنظیم و کنترل نمایند.

یکی از مزایای اصلی تمرین ووشو این است که به رزمی کاران می آموزد چگونه استرس را مدیریت نمایند. تمرکز بر اجرای دقیق حرکات و کنترل نفس، ترکیب حرکات فیزیکی و تنفس ریتمیک، باعث بهبود شرایط روانی و کنترل پیدا کردن روی حواس می گردد.

هدف گذاری و پشتکار

مهم ترین مزیت ووشو چیست؟ وقتی یک ورزش قاعده مند را انتخاب می کنید مثلا ووشو، یاد می گیرید که چطور هدف تنظیم کنید و چطور قدم به قدم، به این هدف ها برسید. این هنر رزمی هم یک سیستم ساختارمند برای پیشرفت مرحله به مرحله دارد که هدف گذاری و پشتکار را به رزمی کاران می آموزد.

احترام و اصول اخلاقی

معمولا یکی از چیزهایی که در ورزش های رزمی مثل ووشو آموزش داده می گردد احترام گذاشتن و اصول اخلاقی است. احترام به بزرگترها و اساتید، مغرور نشدن، سوء استفاده نکردن از مهارت ها، استقامت و صبر و… از جمله چیزهایی است که در این ورزش یاد می گیرید.

با این مزایا و با وجود تنوعی که در سبک های مختلف این ورزش وجود دارد، ووشو یک انتخاب عالی برای بچه ها و نوجوانانی است که دوست دارند ورزش های رزمی را یاد بگیرند. با ورزش ووشو می توانید چندین مهارت مختلف را برای بهبود شرایط جسمانی و روانی خود یاد بگیرید و بعد از مدتی، فردی سرزنده تر، قوی تر و با اعتماد به نفس تر باشید.

منابع: Colorfulsports , Theworldgames , Ohmyfacts , Bellairewushuacademy , Martialartsmatrix