دورترین جرم منظومه شمسی هر 800 سال یک بار به دور خورشید می شود - مجله پیوند

در سال 2018 بود که ستاره شناسان جرمی را در فاصله 132 واحد نجومی (AU) نسبت به خورشید یافتند؛ فاصله ای 132 برابر فاصله زمین تا خورشید. اکنون اطلاعات بیشتری از این جرم شناخته شده و وجود آن تأیید شده است. عرض جرم با نام 2018 AG37 حدود 400 کیلومتر است که در انتهای بازه معین شده برای سیاره های کوتوله جای می گیرد.

مشاهدات اولیه نشان می دهد که فاصله مداری این جرم به طور متوسط 101 واحد نجومی است و با درنظر داشتن فاصله پلوتو که 39 واحد نجومی است، دور بودن این جرم کاملا قابل درک است. به همین دلیل هم به آن خیلی خیلی دور (FarFarOut) گفته می گردد اما هنوز نامی مطابق با استانداردهای اتحادیه بین المللی نجوم (IAU) برای آن معین نشده است. اگرچه مدار بیضوی این جرم آن را تا 27 واحد نجومی و 175 واحد نجومی به خورشید نزدیک و دور می نماید.

به گفته دانشمندان این جرم می تواند به درک بهتر سیاره های بخش بیرونی منظومه شمسی یاری کند. چاد تروجیلو (Chad Trujillo) از دانشگاه آریزونا گفت: این جرم به احتمال زیاد با نزدیک شدن به نپتون به بخش بیرونی منظومه شمسی پرتاب شده است و احتمالا در آینده دوباره با هم برهم کنش خواهند داشت، زیرا مدار آن ها همچنان با هم تلاقی دارد.

نام مستعار این جرم برگرفته از یک جرم دور دیگر است که در سال 2018 کشف شد. سیاره کوتوله خیلی دور (FarOut) دارای فاصله مداری 124 واحد نجومی است و به دلیل فاصله شگفت آور هنگام کشف توسط تیم مؤسسه علوم کارنگی به سرپرستی اسکات شپارد (Scott Sheppard) چنین نامی گرفته است.

اگرچه پیشرفت در شناسایی ویژگی های FarFarOut خوب بوده است اما این جرم هنوز بسیار مرموز است. در طول 2 سال، تنها 9 بار مشاهده شده است. منجمان بر اساس روشنایی آن ابعادش را تخمین زده اند اما چیز دیگری نمی دانند. این جرم می تواند یک جرم بسیار عظیم غیرعادی از کمربند کوییپر باشد و یا ویژگی هایی را داشته باشد که به عنوان یک سیاره کوتوله طبقه بندی گردد.

• شکل منظومه شمسی مانند شیرینی کروسان است

پژوهشگران درباره زمان گردش مداری این جرم هم مطمئن نیستند. در حالی که گردش مداری پلوتو 248 سال زمینی است، برای این جرم آن ها به تخمین 800 سال رسیده اند اما امکان جابه جایی این تخمین تا دو برابر یا میزانی کمتر وجود دارد و برای درک بهتر باید مشاهدات بیشتری انجام گردد. به گفته دیوید تولن (David Tholen) از دانشگاه هاوایی هر بار گردش این جرم پیرامون خورشید حدود هزار سال طول می کشد، بنابراین معین جهت دقیق آن به چندین سال رصد احتیاج دارد.

این دانشمندان در حال مطالعه منظومه شمسی به امید دستیابی به سیاره نهم هستند. یک جرم فرضی که تصور می گردد باعث حرکت عجیب خوشه های اجرام فراتر از مدار پلوتو است. اگرچه توضیحات دیگری هم برای این موضوع وجود دارد اما جست وجوی سیاره نهم به یافته های جانبی دیگری هم می انجامد.

برای نمونه این تیم علاوه بر دو جرم FarOut و FarFarOut، یک سیاره کوتوله به نام گابلین (The Goblin) را در فاصله 80 واحد نجومی از خورشید کشف نموده اند. حتی یک جرم با نام 2014 FE72 کشف شده است که مدار آن تا 3000 واحد نجومی هم کشیده می گردد.

این یافته ها منحصر به فضای بیرونی منظومه شمسی نیست و دانشمندان همچنین 12 قمر جدید را به دور مشتری و 20 قمر تازه را برای زحل کشف نموده اند. بنابراین جهت کشف سیاره نهم اطلاعات زیادی درباره منظومه شمسی دربر دارد.

شپارد در این زمینه گفت: کشف FarFarOut توانایی روزافزون ما را در نقشه برداری از منظومه شمسی خارجی و رصد دورترین نقاط منظومه شمسی نشان می دهد. پیشرفت هایی که فقط با یاری ابزارهای دیجیتال قدرتمند سال های اخیر در تلسکوپ های عظیم ممکن شده اند.

• تعداد سیاره های بی ستاره می تواند بسیار بیشتر از تصور باشد

عکس کاور: طرحی گرافیکی از FarFarOut به عنوان دورترین جرم مشاهده شده در منظومه شمسی

Credit: NASA/JPL,CALTECH

منبع: Science Alert