شنیدن مسائل باغستان سنتی قزوین از زبان باغداران - مجله پیوند

جهت دریافت خدمات معماری ویلا مدرن با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان با سالهای تجربه طراحی معماری و ساخت و مشارکت در پروژه های ساختمانی ویلا و باغ کوچک و بزرگ بهترین انتخاب جهت مشاوره و اجرا میباشد.

داستان چیست؟

باغداران بعنوان اصل اساسی باغستان همیشه در جهت احیا و حفظ باغستان کوشش نموده اند، بیش از دو هزار سال از تاریخ باغستان قزوین می گذرد و باغداران زیادی از باغستان محافظت نموده اند، در چند سال اخیر شاهد تخریب بخشهایی از باغستان بودیم و باغداران نگران هستند همین بخش به جامانده نیز نابود گردد و به سختی با مسائل موجود می جنگند.

نبود متولی تعیین باعث تخریب باغستان شده است

محمدرضا بابوک، یکی از باغداران استان قزوین که 75 قطعه باغ در باغستان دارد و نیم درصد از باغستان سنتی قزوین تحت تملک خانواده وی است، می گوید: باغستان مانند فرزند یتیمی است که متولی خاصی ندارد، طی چند سال اخیر منظر باغستان توسط میراث فرهنگی به ثبت رسیده است، شورای فنی میراث فرهنگی نیز قوانینی را برای باغستان تدوین و به امور باغستان رسیدگی می نماید.

وی پیرامون شنیدن مسائل باغستان سنتی قزوین از زبان باغداران ادامه می دهد: قبل از اینکه شورای فنی میراث فرهنگی ایجاد گردد، شورای عالی باغستان با ریاست استاندار فعال شد و مدیران جهاد کشاورزی، محیط زیست، منابع طبیعی و سازمان باغستان شهرداری نیز عضو این شورا هستند، اما از سال 82 که اولین سمینار باغستان در قزوین برگزار شده تا به امروز، باغستان نه تنها حفظ نشده بلکه بیشتر تخریب شده و در این 16 سال کار مهمی انجام ندادند.

این باغدار پیرامون شنیدن مسائل باغستان سنتی قزوین از زبان باغداران خاطرنشان می نماید: شهرداری که متولی است و سازمان باغستان را دارد از همه بیشتر به باغستان دست انداخته، چرا که اینها نمی دانند باغستان چه منافعی در بلندمدت دارد؛ در حال حاضر منابع طبیعی، باغستان و جهاد کشاورزی متولیان باغستان هستند اما با همدیگر هم زبان نیستند، در سالهای اخیر نیز بارها در جلسات حرف های باغداران را می شنوند اما هیچ کدام از تصمیم های آنها عملی نشده است.

وی تأکید می نماید: طبق سندی که موجود است 200 سال پیش جد من دهخدا حسین و عمویم کریم بابا دخو بودند و هم اکنون باغ به من ارث رسیده است، طی 8 سال که بحث احیای باغستان مطرح می شد ما مسرور بودیم که باغستان احیا می گردد و ما حامی داریم اما تا به امروز جز تخریب باغستان اتفاقی نیفتاده است.

پوریا کاکوند، یکی دیگر از باغداران جوان قزوینی نیز بیان می نماید: طی چند سال اخیر سازمان جهاد کشاورزی می گفت ما متولی باغستان نیستیم و متولی باغ های ردیفی هستیم در مقابل شهرداری می گفت که وظیفه جهاد کشاورزی است؛ در واقع هر سازمان به نوعی شانه خالی می کرد و هنوز هم نمی دانیم چه کسی متولی اصلی باغستان است.

مسئولان، امنیت باغستان را فراموش کردند

بابوک در مورد امنیت باغستان یادآور می گردد: مسائل باغستان را باید دسته بندی و یک به یک رسیدگی کنیم، در حال حاضر یکی از مسائل اصلی باغستان مشکل امنیتی است، چرا که معتادها به باغها می فرایند و محصولات باغها را سرقت می نمایند، بنابراین برطرف مشکل امنیتی باید در دستور کار مسئولان قرار بگیرد.

حاجی کریمی یکی دیگر از باغداران نیز بیان می نماید: امنیت باغستان مسئله ای است که باید موردتوجه قرار بگیرد، اما امنیت لازم در باغستان وجود ندارد، درگذشته باغستان امنیت بالایی داشت اما امروزه معتادها و کارتن خواب ها امنیت ما را زیر سؤال برده اند، برای مثال یک بار خانمی با شرایط نامناسبی به باغ آمده بود و یک کیسه 10 کیلویی را از پسته پر کرد، اما ما نمی توانستیم با آنها برخورد کنیم.

وی تأکید می نماید: یک روز که در باغ بودم دو معتاد درحالی که توهم زده بودند وارد باغ شدند اما چون تزریقی بودند می ترسیدم به آنها چیزی بگویم، بنابراین با آرامش برخورد کردم، نگران بودم نکند ایدز داشته باشند و به واسطه آنها ما نیز مبتلا شویم؛ ما توانای مقابله با این افراد را نداریم و احتیاج است که نگهبان اختصاصی داشته باشند.

این باغدار می گوید: در حال حاضر در بعضی از کوچه های شهر پلیس محله وجود دارد و یک نگهبان و کیوسک در محلات گذاشته شده است؛ مسئولان باید این کار را برای باغستان در نظر بگیرند اگر قانون اجازه می دهد برای باغستان نگهبان بگذارند، متولیان باغستان پیشنهاد داده اند که دوربین مداربسته نصب کنیم اما با توجه به وسعت باغستان دوربین کافی نیست و احتیاج است که نیروهای زیادی باشد حتی اگر با تلفن هم اطلاع دهند تا بیایند دزدان فرار می نماید.

وی عنوان می نماید: گشت موتوری نیز پیشنهاد دیگری است که برای امنیت باغستان مطرح شده و در بخش شرق باغستان قرار داده اند اما کافی نیست، چرا که باغستان وسعت زیادی دارد و گشت موتوری امکان رسیدگی به آن را ندارد، اما درصورتیکه نگهبان در باغستان قرار دهند می توان رفت وآمدها را کنترل کرد، در حال حاضر قبل از اینکه محصولاتی مانند بادام ها برسد معتادها به باغ حمله می نمایند و محصولات را می چینند بدون توجه به اینکه باغدار زحمت کشیده است.

کارگر مناسب آشنا به باغستان نداریم

حاجی کریمی یادآور می گردد: یکی دیگر از مسائل ما این است که کارگران شناختی از باغستان ندارند درحالیکه باغستان به نیرویی احتیاج دارد که مقداری با باغستان آشنا باشند، اگر فرد خوب بیل نزند یا تفاوت بوته ها را نشناسند باغستان تخریب می گردد و از بین می رود، ما هر بار برای پیدا کردن کارگر ماهر با دردسر روبه رو هستیم، درگذشته کارگر نبود و هنگام آبیاری از محلات دیگر می آمدند به یکدیگر یاری می کردند.

اجازه ساخت اتاقک را نمی دهند اما خودشان تغییر کاربری می دهند

حاجی کریمی می گوید: یکی از مسائل دیگر باغستان این است که فضایی برای استراحت نداریم و چندین بار درخواست ساخت اتاقک را دادیم اما با ساخت آن در باغستان مخالفت شده است علی رغم پیگیری چندساله نتوانستیم این فضا را ایجاد کنیم، درحالیکه خودشان به باغستان دست اندازی می نمایند.

کاکوند نیز تأکید می نماید: یکی دیگر از مسائل امروز ما تغییر کاربری ها است باغدار می خواهد اتاقک بسازد ده نفر باید بیایند و مجوز بدهند، اما برای تغیر کاربری باغستان کار راحت است، به بهانه توسعه شهری بخشی از باغستان را از بین برده اند یکی از نمونه های شاخص آن پل امام رضا (ع) است که ساخت آن باعث نابودی بخشی از باغستان می شد و در حال حاضر نیز کسی شهامت ندارد بگوید من این جهت را انتخاب کردم.

وی عنوان می نماید: ما در باغستان سنتی زمین های مرغوب داریم که هرچه از این شعاع دور شویم زمین ها برای کشاورزی نامرغوب و به شوره زار تبدیل می گردد؛ مسئولان به بهانه توسعه شهری باغستان را ویران می نمایند و زمین های کشاورزی را به بهانه توسعه شهری از بین می برند، چه اشکالی دارد که توسعه شهری در شوره زارها انجام گردد و به این فکر نمایند که در آینده چطور می گردد در شوره زار باغداری کنیم؟

تخلیه نخاله، باغستان را نابود می نماید

حاجی کریمی بیان می نماید: یکی دیگر از مسائلی که با آن روبه رو هستیم تخلیه شبانه نخاله در باغستان است، امیدوارم روزی برسد که همشهریان شبانه نخاله را خالی ننمایند، اغلب نخاله ها را لبه باغستان تخلیه می نمایند و باعث نابودی بوته های آن قسمت می شوند درحالیکه آن قسمت را ما برای رهگذران در نظر می گیریم تا از محصولاتش استفاده نمایند.

نبود تشکیلات مشکل اصلی باغستان است

حاجی کریمی خاطرنشان می نماید: مهمترین مشکل این است که ما تشکیلات نداریم که افراد پیشکسوت و دلسوز باغستان حضور پیدا نمایند، در حال حاضر سازمان باغستان تنها سازمان مربوط به باغستان است که رئیس سازمان با باغات باغستان آشنایی کامل ندارد اما توجه کنیم که برای حراست از باغستان یک نفر کافی نیست و باید همه دست به دست هم دهیم.

وی ادامه می دهد: درگذشته ریش سفید و خبره باغستان حتی برای فروش محصولات سایر باغ ها نیز نظر می داد و باتجربه سالهایی که داشت درخت ها را آنالیز می کرد اما امروزه معرفت ها از بین رفته است، قبلاً می دانستیم که یک مسئول چه کارهایی انجام می دهد اما حالا هر وقت که به جهاد کشاورزی رفتیم ما را به سازمان باغستان ارجاع دادند، در سازمان باغستان حرف ما را گوش کردند و میراث فرهنگی نیز ما را پذیرفته است و دلسوزی می نماید، قدم های مثبتی برداشته شده، اما اینها کافی نیست و باید تصمیم ها براساس علم باغداران گرفته گردد تا شاهد آبادانی باغستان سنتی قزوین باشیم.