موانع پذیرش نوآوری در برنامه های درسی ، وجود دانشگاه های متعدد یک فرصت و درعین حال یک تهدید است - مجله پیوند

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرنگاران، حمیدرضا صارمی، دانشیار گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس در برنامه رادیویی گفتگوی علمی درباره موانع پذیرش نوآوری در برنامه های درسی گفت: ما در کشورمان شاهد اختراعات و ابتکارات علمی متعددی هستیم، اما قدرت به کارگیری این اختراعات را نداریم که بخشی از علت این ناتوانی ما به مسائل فرهنگی و اجتماعی برمی شود.

وی چالش های ساختاری، نهادی و مدیریتی را سه چالش اصلی برای پذیرش نوآوری در برنامه های درسی برشمرد و اضافه نمود: پیدایش دانشگاه ها در ایران براساس توسعه درون زا نبوده و رشته ها و اساتید و بسیاری از منابع مورد احتیاج خود را از غرب گرفته است.

دانشیار گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس، وجود دانشگاه های متعدد در ایران را یک فرصت و در عین حال یک تهدید نیز دانست و گفت: با توجه به سرعت تغییرات و رشد علم، امکان به روزرسانی سریع علوم و برنامه های درسی در بسیاری موارد وجود ندارد.

مصداق شاخص این موضوع، سرفصل دروس دکتری رشته معماری است که مربوط به 30 سال قبل بوده و هیچ تغییری نکرده و این درحالیست که نوآوری ها و تغییرات بسیار زیادی در این رشته طی این سال ها ایجاد شده است.

صارمی عدم استقلال دانشگاه ها، وابستگی به بودجه و برنامه ریزی از بالا به پایین را از نمونه چالش های ساختاری دانست و اضافه نمود: این موضوع یکی از موانع پذیرش نوآوری در برنامه های درسی است.

وی با تأکید بر لزوم رتبه بندی دانشگاه ها بر اساس کارآفرینی گفت: سرفصل های دانشگاهی ما در ظاهر زیبا هستند اما در عمل کارایی ندارند و بیشتر فقط مدرک داده شده است.

دانشیار گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس سیاست زدگی دانشگاه ها را به شدت مضر دانست و توضیح داد: متأسفانه دانشگاه های ما پیروز به مسئله شناسی نشدند درصورتیکه اگر استاد محور شوند این مشکل حل خواهدشد.

سیاست گذاران آموزش عالی نسبت به مقوله تغییرات بیگانه اند

در ادامه،محمدرضا جمالی دکترای مدیریت آموزش عالی گفت: سیاست گذاران آموزش عالی نسبت به مقوله تغییرات بیگانه اند یعنی درک سیاست گذاران آموزش عالی کشور مانند سیاست گذاران فرهنگی از تغییرات اجتماعی بسیار ضعیف است.

وی اضافه نمود: مثال واضح این بیگانگی مسئولان با تغییرات، رشته بسیار پرمخاطب روابط عمومی در دانشگاه های علمی کاربردی و مهارتی است که هنوز سرفصلی به عنوان فضای مجازی و اتفاقات آن ندارد.

جمالی گفت: یکی از ویژگی های مثبت نظام حوزوی نسبت به دانشگاه ها این بود که استاد اجازه داشت سرفصل و کتاب های مورد نظرش را معرفی کند اما دانشگاه های پیغام نور، آزاد و فنی حرفه ای سرفصل های متمرکز دارند و باید طبق سرفصل آموزشی برنامه ریزی نمایند.

دکترای مدیریت آموزش عالی یکی از موانع پذیرش نوآوری در برنامه های درسی را موانع فرهنگی و نگاه های سنتی دانست و گفت: ما دانشگاه را پولی و تجاری کردیم درحالیکه اگر ارائه دروس به دانشجویان را هدفمند کنیم بخشی از مشکلمان حل خواهدشد.

وی موقعیت اجتماعی ناهمسان دانشگاه ها، مسائل قدرتی، محافظه کاری و ترس اساتید از کاهش اقتدار را هم از موانع این موضوع برشمرد و اضافه نمود: بعضی اساتید در چند دانشگاه عضو شورای برنامه ریزی بوده و در وزارت علوم هم افراد موثری هستند لذا اجازه نفس کشیدن به گروه های دیگر و آزاداندیشی را نمی دهند.

صارمی با اشاره به کمبود امکانات و عدم ارتباط میان گروهی در دانشگاه های مختلف اضافه نمود: ساختار متمرکزِ الزامی، عدم استفاده از رهبری تحول آفرین در نظام آموزشی عالی ایران و موانع سازمانی و فراسازمانی نیز از دیگر چالشهای این حوزه به شمار می فرایند.