موزه هنری کیمبل، اثر نورانی لویی کان - مجله پیوند

لویی کان معمار روشنایی و نور

لویی کان در 20 فوریه 1901 در جزیره اوزل واقع در استونی (روسیه) به جهان آمد. خانواده او در سال 1905 به آمریکا مهاجرت کردند و او در 17 ماه مارس 1974 به دلیل حمله قلبی، دار فانی را وداع گفت. مرگ او در ایستگاه فیلادلفیا در شهر نیویورک هنگام بازگشت از مسافرت هندوستان رخ داد. او یک زندگی پر ماجرا را گذرانده است.

زمان اجرای اولین ساختمان های کان به سال 1925 بر می شود ولی تا اواسط دهه 50 با اجرای چند اثر توجه آمریکا و جهان را به خود جلب کرد. در آثار کان تجریبات معماری مدرن، الهامات کلاسیسک یونان و معماری قرون وسطی، معماری اسلامی و حتی آکادمیسم قرن 19 اروپا را می توان دید. در کل می توان گفت او در اکثریت کارها تحت تاثیر مکتب بوزار بود و از همین رو، در کارهای او یک نوع نگرشی به تاریخ است و به خاطر همین او را به پست مدرن های تاریخ گرا نزدیک حس می کنیم.

تعدادی از کارهای او در حد پروژه به جای مانده است، پروژه ها در بالاترین حد و با پیچیدگی تمام طراحی شده اند ولی در زمان اجرا، فرم ها با انتخاب مصالح مناسب و غالبا طبیعی و سنتی ساده می شوند. کان برخلاف استادان برجسته پیش از خود نه در پی توضیح است و نه اثبات نوشته ها؛ گفتارش با ابهام همراه است. در کارهای لویی کان کاربرد دقیق مصالح و بیان قواعد استفاده از مصالح و تنوع استفاده کردن از مصالح مشهود است.

معماری لویی کان

لویی کان نخستین معمار آمریکایی روسی تبار بود که بعد از جنگ جهانی دوم برخاست و نیز اولین کسی بود که از مکتب جهانی فرم تابع عملکرد است برید. معماری کان نه در قالب معماری ارگانیک فرانک لوید رایت جای می گیرد و نه در قالب دیگر نهضت های معماری مدرن، مثل مکتب معماری مدرن لوکوربوزیه و میس وندروهه.

کان اغلب از فرم، نور و روشنایی و از فضاهایی که عملکردی بر آنان غالب است، صحبت می کرد. درباره نور و روشنایی نوشته است که:

نور و روشنایی حضور همه چیز را باعث می شود. اجسام از نور مشتق می شوند یا به تعبیری دیگر، هر گاه نور مصرف شود جسم حاصل می آید. اجسام همان ها هستند که به سبب وجودشان سایه به وجود می آید و سایه به نور تعلق دارد. نور به جانب جسم حرکت می کند و جسم به جانب نور و این امر محیط و جو سازندگی را به وجود می آورد. فرم به خود می گوید: من باید چیزی بسازم. در آثار کان همیشه احساسی یکسان از قدمت و تازگی موجود بود. پژوهشی شدید برای تمام چیزهایی که در قبال سازندگی آدمی در تمام زمان ها، زیبا و منطقی بود. این اندیشه که گذشته در حال حاضر ریشه دارد.

و پژوهش در پی حقیقت در جمله ای موجز و شاعرانه از خود کان مستتر است:

آینده همان امروز است.

کان را می توان شاعرترین معمار در صد سال گذشته دانست.

گفته ها و جمله های معروف لویی کان

لوکوربوزیه معلم من بود ولی این را خودش نمی دانست - تاثیر از کارهای بتن مسلح و عریان بودن ساختمان

سنتی بودن در معماری مانند سایر موارد به این معنا نیست که گذشته را دوباره تتازه کنیم، بلکه باید از آن و با امکانات معاصر استفاده کنیم.

سبک متعلق به زمان است در حالی که جوهر هنرمند ابدی است.

ارزش ساختمان با کیفیت فضاهای معماری سنجیده می شود.

تکنولوژی شگفت انگیز است و باید بخشی از انگیزه حرفه ای ما شود. اگر یک ساختمان بتواند به تکنولوژی الهام دهد بی اندازه با ارزش است.

موزه هنر کیمبل

تاریخچه موزه

درسال 1931 کی کیمبل، بیزینسمن و موسس یک شرکت صنایع غذایی به همراه همسرش ولما اولین اثر هنری که یک نقاشی بود را خریدند. این زوج، پنج سال بعد به همراه خواهر کی و شوهرش بنیاد هنری کیمبل را بنا نهادند. کلکسیون به سرعت وسعت یافت و در سال 1948 در کتابخانه عمومی شهر فورت ورث که تنها مکان موجود در شهر برای این گونه اتفاقات بود به نمایش گذاشته شد. از آن موقع ایده داشتن یک فضای نمایشگاهی خوب زده شد. در سال 1964 پس از مرگ کی کیمبل و بر حسب تمایلات او برای یک موزه شهرداری فورت ورث مکانی در پارک ویل راجر مموریال را به موزه اختصاص داد که موزه مدرن فورت ورث و موزه آمون کارتر در آن قرار داشت. ریچارد اف براون یکی از موثرترین و بهترین مدیران موزه در امریکا و مدیر وقت موزه کانتی در لس آنجلس به عنوان مدیر این موزه انتخاب شد و او لویی کان را به عنوان طراح این موزه انتخاب کرد. طراحی این موزه در سال 1967 شروع شد و در سال 1972 به اتمام رسید.

نورگیری موزه هنری کیمبل

لویی کان به دلیل حساسیتش نسبت به ارزش نور در طراحی ساختمان شاعر نور پردازی نامیده شده است و موزه هنری کیمبل که به وسیله او طراحی شده چکیده تمام طراحی های خوب نورپردازی با نور روز است. این ساختمان می بایست در زمره کلاسیک های تمام دوران ها قرار گیرد.

از قدیم نورپردازی موزه های هنری با شک و تردید فراوان همراه بود، زیرا اشعه ماوراء بنفش موجود در نور روز، به خصوص بر نقاشی ها، می تواند تأثیر مخرب داشته باشد. کان ملایم ترین سطح نور روز را برای روشنایی محیط در موزه کیمبل انتخاب کرد، با تصور اینکه تأثیر مخرب وجود نداشته باشد یا حداقل بسیار کم خواهد بود. او انتظار داشت با نور روز، احتیاجات بیولوژیکی را تامین و احساس آرامش به وسیله آگاهی به زمان و فراهم کردن حالت ها و احساس های بسیاری دیگر را فراهم می کند. این موزه از یک سری طاق های مدور بتنی متصل به یکدیگر به طول 30 متر و به عرض 7 متر با یک نورگیر سقفی شفاف در امتداد برآمدگی هر طاق ساخته شده است. نور روز به وسیله اتصالات نور طبیعی معلق natural light fixlure که در زیر نورگیر سقفی واقع شده است بازگردانده و تصفیه می شود. اتصالات نور روز شامل قابی است که صفحه ای فلزی به آن متصل شده و دارای سوراخ های ریز است که اجازه نفوذ اندازهی از نور روز را داده تا هر گونه کنتراست شدید ممکن بین قسمت تحتانی اتصالات و اطراف آن را تعدیل کند. تصاویر زیر بخش هایی از این موزه هنری را نشان می دهند.

از قدیم نورپردازی موزه های هنری با شک و تردید همراه بوده است زیرا اشعه ماورای بنفش موجود در نور خورشید تاثیر مخرب بر عناصر موجود در آن به خصوص در نقاشی ها دارد، کان برای این کار ملایم ترین نور را انتخاب کرد که اولا تاثیر مخرب نداشته باشد و دوما در صورت وجود به کم ترین اندازه باشد.

این موزه از یک سری طاق های مدور بتونی متصل به یکدیگر تشکیل شده است که یک نور گیر سقفی شفاف در امتداد برآمدگی هر طاق واقع شده است. نور به وسیله اتصالات نور طبیعی معلق که زیر نورگیر سقفی است بازگردانده و تسویه می شود. اتصالات شامل قابی است که صفحه ای فلزی به آن متصل شده و دارای حفره های ریز است که اجازه نفوذ اندازهی نور را داده تا هر گونه کنتراست شدید ممکن بین قسمت های تحتانی اتصالات و اطراف آن را تحلیل کند.

فضای ورودی موزه کیمبل که در آن نحوه هرس درختان طوری است که برای انتقال دید از محیط بسیار روشن خارج به محیط داخل به صورت چتر هرس شده اند.

نورگیر کلرستوری

نحوه اسقرار عمودی است و نسبت به نورگیرهای سقفی که به صورت افقی هستند نور کمتری را دریافت می کنند که با معین موقعیت آن ها یا به وسیله احداث سایه بان در آن می توان از تابش مستقیم آفتاب به داخل جلوگیری کرد.

فضاهای داخلی

فضاهای داخلی موزه شامل رواق ها، گالری (نورگیری به وسیله سقف و حیاط درون موزه)، حیاط (نورگیر) درون موزه، سالن ورودی، پله برای ورودی ماشین، کتاب فروشی، کتابخانه در نیم طبقه، گالری ها، حیاط های نورگیر، آتلیه دو طبقه موسیقی، آمفی تئاتر، کافه تریای کوچک، آشپزخانه، تاسیسات، دفترها و فضاهای آزمایشی، فروشگاه، استخر، پله ها و دسترسی ها هستند.

رونمایی طرح رنزو پیانو برای موزه کیمبل

21 سال پیش موزه هنر کیمبل فورت ورث در راستای توسعه اصلی به منظور گردهمایی هرچه سریع تر کارشناسان خبره، مهندسان معمار و عموم مردم، فراخوان داد. شعار این گردهمایی چنین بود به شاهکار لوئی کان دست نزنید. اما به سرعت کیمبل این ایده را ترک کرد و اکنون طرح تازه 70 میلیون دلاری رنزو پیانو برای توسعه موزه کیمبل نمایان شده است.

طرح دارای دو طبقه فولادی است و کلاه فرنگی شیشه ای از سمت غرب، کل موزه کنونی که در سال 1972 افتتاح شده را پوشانده است. کاربرد کلاه فرنگی در ابتدا برای نمایشگاه موقتی، دو برابر شدن فضای گالری و اختصاص یافتن به ساختمان اصلی است.

در سمت دیگر گالری ها فضایی به وسعت 90,000 فوت مربع که شامل استودیوها، اتاق های درس، کتابخانه و یک سالن اجتماعات خواهد بود، قرار می گیرند.

میهمانان از وسط یک پارکینگ زیرزمینی وارد و سپس به تدریج راستای را از وسط چمنزار، درختان کهنسال و چشمه ها به طرف ساختمان اصلی به صورت حرکت دسته جمعی از طبیعت به سمت هنر طی خواهند کرد.

کای فورتسون، رییس جمهور، سرمایه گذار موزه می گوید:

من از طرح پیانو و راستا نمادین آن لذت می برم چون او گذشته و آینده کیمبل را به هم پیوند داده است.

بیشتر جزئیات طرح به صورت روکش فلزی و ترکیبات سبز هستند. انتظار می رفت ساختمان در سال 2010 شروع و سال 2012 افتتاح شود. ولی با یک سال تاخیر در سال 2013 این موزه گشایش یافت.

نکته جالب توجه این است که تادائو آندو که خود از معماران خبره است و همیشه تحت تاثیر لویی کان بوده است در نزدیکی این موزه، موزه هنر فورت ورث را طراحی کرده است که پیش از این درباره این موضوع در خبرنگاران صحبت شده است. می توانید مقاله مربوط به آن را از اینجا بخوانید.