تربیت بچه حرف گوش نکن! - مجله پیوند

به گزارش خبرنگاران به نقل از برترین ها ،شاید به عنوان پدر و مادر وظیفه خود می دانید که مسوولیت پرورش و تربیت فرزندان را به عهده بگیرید. گاهی این مسوولیت تمام زندگی شما را دربر می گیرد به خصوصاگر پای نظم و ترتیب در میان باشد، در مقابل انتظار دارید به حرف های شما گوش نمایند اما این روزها بیشتر والدین از حرف گوش نکردن بچه ها نگران و ناراحت هستند.

در اینجا علت های این رفتار بچه ها را مورد آنالیز قرار می دهیم، اما قبل از پرداختن به آن عبارات و جملات زیر توجه کنید. آیا تا به حال از این عبارات استفاده نموده اید یا به گوشتان خورده است:

• چند بار باید بهت بگم؟
• لطفا به من گوش کن
• نمی شنوی چی می گم؟
• شنیدی چی گفتم؟

اینکه به بچه ها بدهیم به حرف های ما گوش نمایند کا ردشواری به نظر می آید مثل یک مبارزه سخت و سرانجام ناپذیر اما به نظر مایکل بربا روانشناس بچه ها دلایلی وجود دارد که بچه ها به حرف والدین گوش نمی نمایند. او در اینجا 10 دلیل را مورد آنالیز قرار می دهد که می توانند مهمترین علت های گوش نکردن بچه ها به حرف والدین باشد.

1. شما الگوی خوبی نبودید:

شما باید الگوی خوبی در زمینه گوش کردن باشید. به او نشان دهید که مستمع خوبی هستید. مهم نیست او در چه سنی واقع شده است، باید ببیند که شما در گفت و گو با دیگران چگونه رفتار می کنید و چگونه به دیگران گوش می دهید.

وقتی با شما صحبت می نماید مستقیم به او نگاه کنید. وقتی حرف می زند به صفحه تلویزیون یا کامپیوتر خیره نشوید. به او نشان دهید که به حرف هایش توجه می کنید و اهمیت می دهید. توجه داشته باشید که بچه ها تقلید نماینده های خوبی هستند هر جور که با آنها رفتار گردد رفتار می نمایند و بدانید که دو صد گفته چون نیم کردار نیست.

2. جملات شما با کلماتی مثل اگر، تو، چرا آغاز می گردد

وقتی جمله را با این سه کلمه آغاز می کنید در واقع کودک تمایلی به شنیدن ندارد و از شما رویگردان می گردد به این علت که:

اگر: گاهی می تواند یک کلمه تهدیدآمیز باشد و او را بترساند و بچه ها همواره از ترس فرار می نمایند مثلا: اگر به حرفم گوش نکنی ...

تو: با گفتن کلمه تو، کودک احساس می نماید که از سوی شما مورد حمله قرار گرفته و شخصیتش مورد تهدید قرار می گیرد، به خصوص وقتی کلمات اغراق آمیز در خصوص رفتارش به کار ببرید مثلا: تو هیچ وقت به حرف های من گوش نمی دهی!

چرا: با این کلمه از کودک خود می خواهید که چیزی را شرح دهد، کاری که معمولا بچه ها قادر به انجامش نیستند مثلا: چرا به من گوش نمی کنی؟

دکتر بربا توصیه می نماید که جملات خود را با این سه کلمه آغاز نکنید تا بچه ها از شما گریزان نباشند.

3. بدون اینکه توجه آنها را جلب کنید آغاز به صحبت کردن می کنید

گاهی بچه به شما گوش نمی نماید یا به حرف های شما توجهی نشان نمی دهد، چون توجهش جلب نشده یا تمرکز ندارد. وقتی می خواهید با او صحبت کنید ابتدا مطمئن شوید که توجه او را جلب نموده اید. به خصوص در خصوص بچه هایی که به راحتی تمرکز خود را از دست می دهند. دکتر بربا برای جلب توجه کودک چند راه توصیه می نماید که عبارتند از:

- در مقابل بچه بنشینید و به صورت و چشم های او نگاه کنید.

- با مهربانی و به آرامی صورت او را بالا نگه دارید که به چشمان شما نگاه کند.

- در ابتدای صحبت کردن از جملاتی نظیر این بهره ببرید: لطفا به من گوش کن.

- هر وقت به چشمان شما نگاه کرد، صحبت را آغاز کنید. در طول صحبت می توانید با مهربانی دستان او را بگیرید یا دست روی شانه هایش بگذارید تا توجه او به شما باشد.

4. به فریاد کشیدن و جیغ زدن متوسل می شوید

بیشتر والدین وقتی می بینند بچه به حرف آنها گوش نمی نماید فریاد می کشند. دکتر بربا می گوید این کار را بدتر می نماید. او توصیه می نماید که والدین آرام تر و مهربانانه تر صحبت نمایند. نجوا کردن یک درخواست، نتیجه مثبت تری دارد تا اینکه صدا را بلندتر کنیم.

وقتی پدر و مادر با تُن و آهنگ صدای مهربانانه و آرام تری صحبت می نمایند بچه ناخودآگاه بیشتر تمایل پیدا می نماید که گوش دهد.

5. زیاد صحبت می کنید

شما می توانید در مدت 10 ثانیه چیزی را به کودک خود بگویید یا حتی کمتر از آن در واقع زیاد صحبت کردن، هم وقت تلف کردن است و هم اینکه توجه و تمرکز بچه در یک گفت و گوی طولانی کمتر می گردد.خوب است که خواسته خود را صریح و کوتاه بیان کنید. مثلا: سارا! لطفا قبل از بیرون رفتن اسباب بازی ها را جمع کن. یا؛ قبل از تماشای تلویزیون اول تکالیف مدرسه را انجام بده.

6. به جای حرف زدن از او سوال می پرسید

اگر می خواهید بچه از قوانین خانه و خانواده شما اطاعت کند لطفا درخواست خود را صریح و بدون سوالی کردن آن به کار ببرید.

مثلا به جای اینکه بگویید: می خواهی حمام کنی؟ بگویید: الان وقت حمام کردن است، لطفا برو حمام.

7. زمان و وقت صحبت کردن شما مناسب نیست

یعنی این که بچه در حال اجرا دادن تکالیفش است و روی آنها تمرکز نموده آن وقت شما می خواهید تمرکزش را بر هم زده و او را آماده کنید که به حرف شما گوش کند. مناسبتر این است که شما از قبل به او بگویید که می خواهید ظرف چند دقیقه دیگر با او صحبت کنید و در مواقعی که کار ارزشمندی مثل کتاب خواندن یا انجام تکالیف مدرسه را انجام می دهد مزاحمش نشوید. مثلا می توانید بگویید: سارا! چند دقیقه دیگر می خواهم با تو حرف بزنم.

8. نتیجه و پیامد کارش را معین نمی کنید

اگر مطمئن هستید که بچه درخواست شما را شنیده اما هنوز می خواهد آن را نادیده بگیرد ضروری است در چنین مواقعی پیامد کارش را برایش شرح دهید. مثلا شما می توانید درخواست خود را با نتیجه و پیامدش همراه کنید.

مثلا: می دانم می خواهی بروی بیرون بازی کنی اما اول باید غذایت را تمام کنی.

اگر همچنان به بیرون رفتن اصرار کرد بدون اینکه به حرف شما گوش کند، می توانید بگویید: متاسفم تو کل غذایت را هنوز نخوردی.

بنابراین این اصرار شما به او نشان می دهد که از او انتظار دارید به حرفتان گوش کند. این معین نتیجه و انتظار اطاعت کردن یعنی اینکه از بچه انتظار می رود ابتدا گوش کند و درخواستش را چند بار تکرار نکند چون شما روی خواسته خود تاکید دارید و اگر اطاعت نکند پیامد کارش را می بیند.

9. رابطه حل نشدنی با فرزند خود دارید

اگر شما تکنیک های قبلی را به کار بردید و نحوه گفت و گو و ارتباط خود را بهتر کردید اما متوجه شدید که بچه هنوز به حرف شما گوش نمی نماید باید بدانید که ممکن است با گذشت زمان بدتر گردد و سوالاتی از قبیل آنچه که در زیر آمده به ذهن شما خطور می نماید و ذهنتان را مشغول می نماید.

- آیا او می تواند انتخاب کند که به شما گوش نکند؟

- آیا او می تواند از شما رویگردان گردد و کوشش شما برای جلب توجه او بی نتیجه گردد؟

- آیا او می تواند به شما بی احترامی نماید چون احساس می نماید شما اختیار او را ندارید؟

بچه ها احتیاج دارند که عمیقا احساس نمایند مورد تحسین، توجه و تایید هستند، به خصوص از سوی والدینشان. بنابراین اطاعت کردن و احترام گذاشتن آنها ریشه در نحوه برخورد والدین دارد.

10. شرایط پزشکی او را آنالیز نمی کنید

اگر مسائل گوش کردن بچه تکرار می گردد بهتر و عاقلانه این است که با پزشک متخصص صحبت کنید شاید مشکل بچه در شنوایی باشد یا مسائل دیگر.

نکته آخر اینکه ابتدا خود ما سعی کنیم مهارت های گفت و گو و گوش کردن را یاد بگیریم و سپس آن را به فرزندان خود آموزش دهیم؛ زیرا مهارت ارتباط برقرار کردن از مهارت های مهم برای زندگی در اجتماع و کنار دیگران بودن است.

به توصیه دکتر بربا باید مهارت های ارتباط برقرار کردن و مستمع خوب بودن را از همان سال های اولیه کودکی به فرزندانمان آموزش دهیم زیرا زمان می برد تا عادت های بد جای خود را به عادت های خوب و درست بدهند. بنابراین از آموزش این مهارت ها به بچه ها یک لحظه هم غفلت نکنید. مطمئن باشید به خاطر آن وقتی بزرگتر شدند از شما تشکر می نمایند.