خون در شیر مادر چه علتی دارد و آیا مانعی برای شیردهی است؟ - مجله پیوند

خبرنگاران | سرویس مادر و کودک - گاهی اوقات ممکن است پس از شیر دادن به نوزاد یا بعد از اینکه نوزاد اندکی از شیر را بیرون ریخت، متوجه شوید که شیر اندکی قرمز یا صورتی یا قهوه ای رنگ است. به طور طبیعی شما نگران می شوید که خون از کجا آمده است؟ آیا از نوک پستان همراه با شیر بیرون آمده، و یا از دهان نوزاد خارج شده است؟ اگر شیر شما آغشته به خون باشد، آیا به نوزاد آسیب می رساند؟ این مقاله به علل شایع وجود خون در شیر مادر و پاسخ به سؤالات رایج در این زمینه می پردازد.

نشانه های وجود خون در شیر مادر

وجود مقدار کمی خون در روز های اول شیردهی به دلیل بروز تغییرات در پستان ها، بسیار شایع است. این مقدار خون اغلب مورد توجه قرار نمی گیرد. اما در صورتی که مادر شیرش را بدوشد یا نوزاد شیر را بیرون بریزد (تف کند) تغییر رنگ شیر مورد توجه قرار می گیرد. شیر مادر ممکن است به رنگ قرمز، صورتی، سیاه، سبز زیتونی یا قهوه ای شکلاتی دیده گردد. هم چنین شیر مادر و آغوز ممکن است در رنگ های مختلفی از جمله آبی، سبز، قهوه ای، زرد، طلایی و بی رنگ دیده شوند. اگر در شیر به مقدار قابل توجهی خون وجود داشته باشد، ممکن است مدفوع نوزاد به رنگ سیاه درآید. در صورت ادامه خونریزی بایستی به پزشک مراجعه گردد.

علل رایج وجود خون در شیر مادر

علل شایع وجود خون در شیر مادر عبارتند از:

• سندروم مجرا های آسیب دیده Rusty pipe syndrome هنگامی که کانال ها و سلول های فراوری شیر پس از زایمان رشد می نمایند و کشیده می شوند.
• نوک پستان زخم شده یا آسیب دیده که هنگام مکیدن نوزاد خونریزی می نماید.
• مویرگ های آسیب دیده در پستان به علت انقباض یا فشار آمدن زیاد.
• پاپیلومای داخل مجرا؛ رشد یک توده کوچک خوش خیم در مجرای شیر که موجب خونریزی می گردد.
• تغییرات فیبروکیستیک (تود های پستانی)

اگر چه این دلایل معمولا مسئله ای جدی نیست، اما همیشه توصیه می گردد که در صورت مشاهده خون در شیر مادر، پزشک خود را آگاه سازید. در موارد نادر، خروج خون از نوک پستان نشانه ای از سرطان پستان است.

بیشتر بخوانید: 15 مورد از مسائل شیردهی و راه چاره آن ها

1. سندرم مجرا های آسیب دیده

اگر خونریزی به مقدار کم و در هفته یا روز های اول پس از تولد نوزاد در شیر مادر دیده گردد، دلیل آن سندروم مجرا های آسیب دیده است. با افزایش جریان خون پستان و رشد سریع بافت غدد لنفاوی، مقدار کمی خون از بافت های آسیب دیده خارج می گردد. شیردهی در این حالت مسئله ای برای نوزاد ایجاد نمی نماید. معمولا خونریزی ظرف 7 تا 10 روز پس از تولد نوزاد قطع می گردد.

اگر خونریزی پس از یک هفته همچنان ادامه یافت یا شدت آن بیشتر شد، همچنان تغذیه با شیر مادر را ادامه دهید، اما شرایط را با پزشک در میان بگذارید.

2. نوک پستان های زخم شده یا آسیب دیده

اگر علت وجود خون در شیر، نوک پستان زخم شده یا آسیب دیده مادر باشد، بایستی علت بروز زخم و آسیب را پیدا کنید تا مشکل رفع گردد. بهتر است با یک مشاور شیردهی دیدار کنید و شیوه پستان به دهان دریافت نوزاد را آنالیز کنید.

3. مویرگ های آسیب دیده

آسیب پستان به وسیله فشردن زیاد برای دوشیدن شیر و یا استفاده از پمپ شیردهی با خلاء بسیار بالا موجب خونریزی از مویرگ های آسیب دیده (رگ های خونی کوچک) می گردد؛ زیرا آن ها بسیار حساس هستند.

4. پاپیلومای داخل مجرا

پاپیلومای داخل مجرا، یک توده کوچک در مجرای شیر نزدیک نوک پستان است. این توده ها معمولا غیر سرطانی و بدون درد هستند. اما باعث خونریزی در مجرای شیر می شوند. رایج ترین دلیل وجود خون در شیر مادر پاپیلومای داخل مجرا است. اگر نوزاد بتواند خون موجود در شیر مادر را تحمل کند، می توان شیردهی را ادامه داد؛ اما اگر نوزاد نتواند وجود خون را تحمل کند و مدام آن را بیرون بریزد، بایستی مادر پستان آسیب دیده را به قدری بدوشد تا دیگر اثری از خون در شیر نباشد. این فرایند معمولا 3-7 روز طول می کشد.

5. تغییرات فیبروکیستیک

تغییرات فیبروکیستیک نامی است که برای گروهی از نشانه ها در بافت پستان شامل درد، وجود توده های جامد و کیست ها در پستان استفاده می گردد. در کتاب تغذیه با شیر مادر: راهنمای تغذیه سالم در این مورد نوشته شده: تغییرات فیبروکیستیک موجب تخلیه خون از نوک پستان در دوران بارداری و شیردهی می گردد. این موضوع مانع از شیردهی با شیر مادر نمی گردد. اما به علت مقدار خون نسبتا زیاد در شیر مادر باعث استفراغ نوزاد خواهد شد.

بیشتر بخوانید: 7 نکته کلیدی پیرامون نحوه شیردهی بعد از سزارین

پرسش های متداول

آیا وجود خون در شیر مادر مانع از شیردهی نوزاد می گردد؟

جک نیومن، متخصص اطفال و تغذیه با شیر مادر در کانادا می گوید: اگر چه خون باعث می گردد که کودک بیشتر شیر را تف کند، اما تغذیه با شیر مادر می تواند ادامه پیدا کند. او شرح می دهد: اگر وجود خون به دلیل زخم نوک پستان باشد، بهتر است شیردهی متوقف گردد، تا مادر درد و ناراحتی کمتری حس کند و زخم بهبود یابد. اما در دیگر موارد، دلیلی برای قطع شیردهی وجود ندارد.

نانسی مورباچر مشاور تغذیه با شیر مادر نیز موافق است که منعی برای تغذیه با شیر مادر ایجاد نمی نماید و شیردهی را می توان ادامه داد، بدون اینکه خطری نوزاد را تهدید کند.

اگر حجم خون در شیر مادر زیاد باشد، چه اتفاقی می افتد؟

اگر نوزاد خون زیادی همراه با شیر خورده باشد، مدفوع او به رنگ تیره در می آید و در استفراغ او خون دیده می گردد. تجمع خون در معده نوزاد، ممکن است موجب تشکیل یک توده عظیم گردد، در این موارد حتما به پزشک مراجعه کنید.

آیا ممکن است خون موجود در استفراغ نوزاد، متعلق به نوزاد باشد؟

پزشک قادر است معین کند که آیا خون از کودک یا پستان مادر است. او با آنالیز خون بیرون ریخته شده، تشخیص می دهد که هموگلوبین موجود در آن برای یک شخص بالغ یا یک نوزاد است.

جمع بندی

• وجود خون در شیر مادر به مقدار اندک، برای نوزاد مضر نیست و یک اتفاق معمول در هفته های اول پس از تولد نوزاد است.
• دلایل وجود خون در شیر مادر عبارتند از: سندرم مجرا های آسیب دیده، نوک پستان زخم شده یا آسیب دیده، مویرگ های آسیب دیده در پستان و یا پاپیلوم داخل مجرا.
• هر گونه خونریزی در شیر مادر را که بیش از 10 روز از تولد نوزاد ادامه می یابد، بایستی با پزشک در میان گذاشت، اما در بیشتر موارد تغذیه با شیر مادر می تواند ادامه یابد.

بیشتر بخوانید: 10 نکته طلایی برای شیردهی به نوزاد در شب

برگرفته از: breastfeeding